เบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes): สาเหตุและตารางอาหารที่ควรกิน คุมน้ำตาลให้แม่และลูกปลอดภัย

เบาหวานขณะตั้งครรภ์ ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด! รู้สาเหตุและตารางอาหารที่ควรกิน คุมได้อยู่หมัด
แม่ๆ หลายคนพอโดนคุณหมอทักว่า "น้ำตาลสูงนะ เสี่ยงเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์" ถึงกับใจเสียเลยใช่ไหมคะ? แอดมินเข้าใจเลยค่ะ แต่ขอบอกว่า "ไม่ต้องเครียด" นะคะ เพราะถ้ารู้ทันและดูแลตัวเองดีๆ ทั้งคุณแม่และลูกน้อยก็จะปลอดภัย แข็งแรงสมบูรณ์แน่นอนค่ะ

วันนี้แอดมินจะมาไขข้อข้องใจว่าทำไมอยู่ดีๆ เราถึงเป็นเบาหวาน ทั้งที่ก่อนท้องก็ปกติดี พร้อมแจกโพย "ตารางอาหาร" ที่จะช่วยให้แม่คุมน้ำตาลได้แบบชิลๆ ค่ะ

ทำไมถึงเป็น "เบาหวานขณะตั้งครรภ์" ? (สาเหตุที่แท้จริง)
ไม่ใช่เพราะแม่กินหวานเยอะอย่างเดียวนะคะ! สาเหตุหลักๆ มาจาก "ฮอร์โมนจากรก" ค่ะ

ในช่วงตั้งครรภ์ รกจะสร้างฮอร์โมนหลายชนิดเพื่อช่วยให้ลูกเติบโต แต่ฮอร์โมนเหล่านี้ดันมีฤทธิ์ "ต้านอินซูลิน" (อินซูลินคือฮอร์โมนที่คอยพาน้ำตาลในเลือดไปใช้เป็นพลังงาน) ทำให้ร่างกายแม่ต้องผลิตอินซูลินมากขึ้น

แต่ในแม่บางคน ร่างกายผลิตอินซูลินไม่ทันกับความต้องการ ทำให้น้ำตาลเหลือค้างอยู่ในกระแสเลือดเยอะเกินไป จนกลายเป็น "ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์" นั่นเองค่ะ (มักตรวจเจอช่วงอายุครรภ์ 24-28 สัปดาห์)

ใครบ้างที่เสี่ยงสูง?

• แม่ที่มีอายุ 30 ปีขึ้นไป
  
• น้ำหนักตัวก่อนตั้งครรภ์เกินเกณฑ์ (อ้วน)
  
• มีประวัติคนในครอบครัว (พ่อ แม่ พี่ น้อง) เป็นเบาหวาน
  
• เคยคลอดลูกตัวใหญ่มาก (เกิน 4 กก.) ในครรภ์ก่อน
  
• เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ในท้องที่แล้ว

ตารางอาหารที่ควรกิน: หลักการคือ "คุมแป้ง-เลี่ยงหวาน-ทานมื้อย่อย"
หัวใจสำคัญไม่ใช่การอดอาหารนะคะ แต่คือการ "เลือกกินให้ฉลาด" และ "แบ่งมื้อกิน" เพื่อไม่ให้ระดับน้ำตาลพุ่งสูงปรี๊ดหลังกินเสร็จค่ะ

หลักการง่ายๆ ที่หมอแนะนำ:

• แบ่งเป็น 6 มื้อต่อวัน: 3 มื้อหลัก + 3 มื้อว่าง (เพื่อกระจายการรับน้ำตาลเข้าสู่ร่างกาย)
  
• เน้นคาร์โบไฮเดรตเชิงซ้อน: ข้าวกล้อง, ขนมปังโฮลวีต (ย่อยช้า น้ำตาลขึ้นช้า)
  
• งดน้ำหวานทุกชนิด: น้ำอัดลม, ชา, กาแฟเย็น, น้ำผลไม้กล่อง (ตัวร้ายเลยค่ะ!)
  
• ทานโปรตีนและผักทุกมื้อ: ช่วยให้อิ่มนานและชะลอการดูดซึมน้ำตาล
  

ตัวอย่างตารางอาหาร 1 วัน (สำหรับแม่ท้องเบาหวาน)
ปรับเปลี่ยนเมนูได้ตามความชอบ แต่คงหลักการเดิมไว้นะคะ

ผลกระทบถ้าคุมน้ำตาลไม่อยู่ (เรื่องนี้ต้องรู้นะแม่!)

• ต่อตัวแม่: เสี่ยงครรภ์เป็นพิษ, ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะง่าย, และเสี่ยงเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ถาวรในอนาคต
  
• ต่อลูกน้อย: ลูกตัวใหญ่เกินเกณฑ์ (คลอดยาก, เสี่ยงไหล่ติด), น้ำตาลในเลือดต่ำหลังคลอด, ตัวเหลือง, และมีโอกาสเป็นเด็กอ้วนหรือเบาหวานในอนาคต

บทสรุปจากแอดมิน
เบาหวานขณะตั้งครรภ์เป็นเพียงภาวะชั่วคราวค่ะแม่ๆ ขอแค่เรามีวินัยในการกิน ปฏิบัติตามคำแนะนำของคุณหมออย่างเคร่งครัด และไปตรวจตามนัดสม่ำเสมอ รับรองว่าสามารถควบคุมได้และผ่านช่วงเวลานี้ไปได้อย่างปลอดภัยแน่นอน

สู้ๆ นะคะแม่! ทำเพื่อตัวเองและเจ้าตัวเล็กในท้องค่ะ ฮึบๆ!

ข้อควรระวัง (Disclaimer): บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเผยแพร่ข้อมูลความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับสุขภาพแม่และเด็กเท่านั้น เนื้อหาทั้งหมดไม่สามารถใช้ทดแทนคำแนะนำ การวินิจฉัย หรือการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้ หากคุณแม่มีอาการผิดปกติ หรือมีความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพครรภ์ ควรปรึกษาและเข้ารับการตรวจจากสูตินรีแพทย์โดยตรง เพื่อความปลอดภัยสูงสุดของแม่และลูกน้อยค่ะ