ตารางธาตุคือ "แผนที่" ของนักเคมี เป็นหัวใจสำคัญที่รวบรวมข้อมูลของธาตุทุกชนิดไว้ในที่เดียว การเข้าใจและจดจำตำแหน่งของธาตุสำคัญๆ ได้ จะช่วยให้การเรียนเคมีในบทอื่นๆ เช่น พันธะเคมี, ปริมาณสารสัมพันธ์, หรือไฟฟ้าเคมี กลายเป็นเรื่องง่ายขึ้นมาก
วันนี้ Tutorwa Channel จะมาสรุปภาพรวมของตารางธาตุ พร้อมแจกเทคนิคการท่องจำธาตุในหมู่หลักๆ ที่จะทำให้น้องๆ จำได้ติดหัวและนำไปใช้ในห้องสอบได้อย่างมั่นใจค่ะ
ภาพรวมและวิธีอ่านตารางธาตุ
- คาบ (Period): คือแถวแนวนอนในตารางธาตุ มีทั้งหมด 7 คาบ เลขคาบจะบอกถึง "จำนวนระดับพลังงาน" ของอิเล็กตรอนในธาตุนั้นๆ
- หมู่ (Group): คือแถวแนวตั้งในตารางธาตุ มีทั้งหมด 18 หมู่ เลขหมู่ (สำหรับหมู่ A) จะบอกถึง "จำนวนเวเลนซ์อิเล็กตรอน" (อิเล็กตรอนวงนอกสุด) ซึ่งเป็นตัวกำหนดสมบัติทางเคมีของธาตุนั้นๆ
เทคนิคการท่องจำธาตุหมู่ A (ธาตุตัวแทน)
การจำธาตุในหมู่ A (หมู่ 1A, 2A, 3A, 4A, 5A, 6A, 7A, 8A) ได้ จะมีประโยชน์อย่างมหาศาลในการทำข้อสอบ เรามาดูเทคนิคการจำแบบสร้างสรรค์กันเลย
หมู่ 1A: โลหะแอลคาไล (Alkali Metals)
- Li (ลิเทียม), Na (โซเดียม), K (โพแทสเซียม), Rb (รูบิเดียม), Cs (ซีเซียม), Fr (แฟรนเซียม)
- เทคนิคช่วยจำ: Li นา K รู สี ฟ้า (Li Na K Rb Cs Fr)
หมู่ 2A: โลหะแอลคาไลน์เอิร์ท (Alkaline Earth Metals)
- Be (เบริลเลียม), Mg (แมกนีเซียม), Ca (แคลเซียม), Sr (สตรอนเชียม), Ba (แบเรียม), Ra (เรเดียม)
- เทคนิคช่วยจำ: Be แม็ก กา ซ่า บ้า หร่า (Be Mg Ca Sr Ba Ra)
หมู่ 3A
- B (โบรอน), Al (อะลูมิเนียม), Ga (แกลเลียม), In (อินเดียม), Tl (แทลเลียม)
- เทคนิคช่วยจำ: B Al Ga In Tl (อ่านเรียงตรงตัวได้เลย) หรือ "โบราณ (B) เอา (Al) ไก่ (Ga) ใส่ (In) ถุง (Tl)"
หมู่ 4A
- C (คาร์บอน), Si (ซิลิคอน), Ge (เจอร์เมเนียม), Sn (ดีบุก), Pb (ตะกั่ว)
- เทคนิคช่วยจำ: C Si Ge Sn Pb (อ่านเรียงตรงตัว) หรือ "ซี (C) สิ (Si) เจอ (Ge) นี่ (Sn) พัง (Pb)"
หมู่ 5A
- N (ไนโตรเจน), P (ฟอสฟอรัส), As (สารหนู), Sb (พลวง), Bi (บิสมัท)
- เทคนิคช่วยจำ: N P As Sb Bi (อ่านเรียงตรงตัว) หรือ "หน้า (N) พี่ (P) อาส (As) สวย (Sb) บิ๊ง (Bi)"
หมู่ 6A: แชลโคเจน (Chalcogens)
- O (ออกซิเจน), S (กำมะถัน), Se (ซีลีเนียม), Te (เทลลูเรียม), Po (โพโลเนียม)
- เทคนิคช่วยจำ: O S Se Te Po (อ่านเรียงตรงตัว) หรือ "ออส (O S) ซี่ (Se) ตี (Te) โพ (Po)"
หมู่ 7A: แฮโลเจน (Halogens)
- F (ฟลูออรีน), Cl (คลอรีน), Br (โบรมีน), I (ไอโอดีน), At (แอสทาทีน)
- เทคนิคช่วยจำ: F Cl Br I At (อ่านเรียงตรงตัว) หรือ "ฟาด (F) คล่อง (Cl) บอก (Br) ไอ (I) แอ๊ด (At)"
หมู่ 8A: แก๊สมีสกุล/แก๊สเฉื่อย (Noble/Inert Gases)
- He (ฮีเลียม), Ne (นีออน), Ar (อาร์กอน), Kr (คริปทอน), Xe (ซีนอน), Rn (เรดอน)
- เทคนิคช่วยจำ: He Ne Ar Kr Xe Rn (อ่านเรียงตรงตัว) หรือ "ฮี (He) นี (Ne) อาร์ (Ar) กระ (Kr) ซิบ (Xe) รัก (Rn)"
แนวโน้มสำคัญในตารางธาตุที่ต้องรู้เมื่อจำตำแหน่งธาตุได้แล้ว สิ่งต่อไปที่ต้องเข้าใจคือแนวโน้มของสมบัติต่างๆ ซึ่งจะช่วยให้เราเปรียบเทียบสมบัติของธาตุต่างๆ ได้โดยไม่ต้องจำค่าตัวเลข
- ขนาดอะตอม (Atomic Size):
- ในคาบเดียวกัน (ซ้ายไปขวา): เล็กลง
- ในหมู่เดียวกัน (บนลงล่าง): ใหญ่ขึ้น
- พลังงานไอออไนเซชัน (IE), สัมพรรคภาพอิเล็กตรอน (EA), อิเล็กโตรเนกาติวิตี (EN):
- ในคาบเดียวกัน (ซ้ายไปขวา): เพิ่มขึ้น
- ในหมู่เดียวกัน (บนลงล่าง): ลดลง
การจำเทคนิคเหล่านี้จะช่วยให้น้องๆ ประหยัดเวลาในการทำข้อสอบและเพิ่มความแม่นยำได้อย่างมหาศาล ลองนำไปฝึกท่องกันดูนะครับ/คะ!
เมื่อรู้จักแผนที่เคมีแล้ว บทความต่อไปเราจะไปตะลุยโลกภาษาอังกฤษกับ 'สรุป Tenses ทั้ง 12 ชนิด' เพื่อปูพื้นฐานแกรมมาร์ให้แข็งแกร่งกันค่ะ!